Rodzaje kursów e-learningowych

W nowej serii artykułów przyjrzymy się bliżej zagadnieniom związanym z projektowaniem kursów online. W pierwszej kolejności skupimy się na rodzajach kursów e-learningowych. W jaki sposób możemy je określić? W jakich sytuacjach najlepiej sprawdzą się poszczególne rodzaje? I wreszcie: jak łatwo wzbogacić kurs, czyniąc go atrakcyjniejszym dla odbiorców? Zapraszamy do lektury.

Artykuł przedstawia: 

• rodzaje kursów na platformie 
• przegląd stosowanych w nich zasobów i aktywności w umownym podziale na podstawowe i zaawansowane 
• praktyczne wskazówki dotyczące wykorzystywania wybranych narzędzi platformy

Format i struktura kursów na platformie odzwierciedlają style nauczania prowadzących, a także wychodzą naprzeciw potrzebom i oczekiwaniom studentów. Jednocześnie, pokazują stopień integracji treści materiałów i zadań osadzanych na platformie z wykładami i ćwiczeniami przeprowadzanymi podczas zajęć stacjonarnych. Zastosowanie poszczególnych narzędzi platformy (zasobów i aktywności) pozwala na określenie rodzaju kursu.

W rozumieniu metodyczno-narzędziowym pojęcie rodzaju kursu odnosi się do liczby, formatu, częstotliwości występowania i grupowania poszczególnych zasobów oraz aktywności moodle’owych, a także do sposobów ich wykorzystania w programie zajęć. Warto tu pamiętać także o stopniu integracji treści na platformie z treściami zajęć w sali. Zależy on od współistnienia i współgrania materiałów tradycyjnych i cyfrowych oraz towarzyszących im zadań i dotyczyć będzie rzecz jasna tylko tych zajęć, które odbywają się zarówno w trybie stacjonarnym, jak i cyfrowym. O rodzaju kursu będzie więc świadczyło występowanie odpowiednich elementów metodycznych realizowanych za pomocą wybranych narzędzi.

Rodzaje kursów 

Na podstawie użycia poszczególnych narzędzi można wyróżnić trzy rodzaje kursów: 

• kursy repozytoryjne 
• kursy repozytoryjne-aktywizujące 
• kursy aktywizujące 

Podział ten wynika z zaobserwowanych tendencji związanych z zastosowaniem zawartych w tych kursach zasobów i aktywności. Niektóre kursy co semestr utrzymują tę samą strukturę i treść, ale wiele z nich jest regularnie modyfikowanych, urozmaicanych, rozwijanych przez wykładowców i dostosowywanych do potrzeb studentów. Każdy kurs może ulec zmianom i płynnie przejść na kolejny poziom “zaawansowania” poprzez wdrożenie konkretnych narzędzi platformy, począwszy od tych najbardziej podstawowych, po wysoce zaawansowane technicznie i organizacyjnie.

Kurs repozytoryjny 

Kurs repozytoryjny to wkład prowadzącego, czyli zbiór materiałów podawczych. Zawiera treści wykładów, fragmenty obowiązkowych lektur, tekstów źródłowych, ilustracji, wykresów, a także karty pracy do wydrukowania, itp. 

Materiały te występują najczęściej w postaci plików: 

• tekstowych np. .pdf, .pptx, .docx, 
• wizualnych np. .jpg, .png, audio np. .mp3, 
• audiowizualnych np. .mp4, 

ale mogą też być wprowadzone na platformę bezpośrednio jako tekst; mogą to być również przekierowania (linki) do stron lub aplikacji internetowych z materiałem źródłowym.

Materiały podawcze na kursie podstawowym będą więc najczęściej występować jako: 

• PLIK 
• STRONA 
• LINK

WSKAZÓWKA 1

Pogrupuj poszczególne materiały według zagadnień. Każdy zestaw materiałów możesz umieścić na kursie w oddzielnym module. Jeżeli chcesz umieścić kilka zestawów materiałów w jednym module, użyj ETYKIETY, aby nadać każdemu zestawowi tytuł i wizualnie oddzielić go od pozostałych zestawów.

WSKAZÓWKA 2

By lepiej zorganizować treści w kursie repozytoryjnym, w STRONIE możesz umieścić nie tylko sam tekst, ale również osadzić obraz, film lub link.

Kurs repozytoryjno-aktywizujący 

Kurs repozytoryjno-aktywizujący bazuje na kursie repozytoryjnym, a więc zawiera STRONY, PLIKI i LINKI, ale dodatkowo gromadzi prace studentów w podstawowych aktywnościach tj. ZADANIE i TEST.

W obu tych formatach można ustawić daty dostępności obowiązujące wszystkich lub wybranych użytkowników, zarówno indywidualnych, jak i grup.

Do ZADANIA studenci przesyłają na platformę odpowiedzi albo bezpośrednio w postaci tekstu albo w postaci plików tekstowych, plików dźwiękowych, plików wideo czy obrazów. Punktacja jest wprowadzana przez wykładowcę ręcznie.

WSKAZÓWKA 3

W ZADANIU ustaw dwie daty dla przesłania odpowiedzi:

• Termin wykonania – to data, po której studenci nadal będą mogli przesłać odpowiedzi, ale będą one oznaczone jako spóźnione
• Ostateczny termin – to data, po której nie będzie możliwości przesłania odpowiedzi Możesz dodatkowo ustawić dla siebie przypomnienie o konieczności ocenienia przesłanych odpowiedzi.

TEST jest zbiorem pytań różnego typu, które są sprawdzane i oceniane przez platformę automatycznie, według wprowadzonych przez wykładowcę poprawnych odpowiedzi.

WSKAZÓWKA 4

W TEŚCIE pamiętaj o:

• wpisaniu krótkiego opisu testu (cel, liczba pytań, liczba punktów do zdobycia, próg zaliczeniowy, liczba podejść, czas trwania jednego podejścia itp.), 
• wpisaniu precyzyjnych poleceń do każdego pytania, ustawieniu liczby pytań pokazujących się na jednej stronie testu, 
• ustawieniu całościowej punktacji za test po wprowadzeniu wszystkich pytań,
• ustawieniu terminów dostępności, liczby podejść, metody oceniania, punktacji, mieszania odpowiedzi, 
• udostępnieniu wyników itp. 

W kursie repozytoryjno-aktywizującym zastosowanie znajdzie również FORUM. Może ono służyć jako: 

• tablica ogłoszeń nauczyciela (Ogłoszenia domyślnie dodane do każdego kursu), 
• kanał komunikacji między uczestnikami kursu,
• przestrzeń do wymiany opinii i doświadczeń. 

Forum może przyjmować różne formaty (np. wiele wątków, wiele grup), być punktowane, a dostępność do niego może być ograniczona w czasie.

WSKAZÓWKA 5

Zapoznaj się z różnymi formatami FORUM, aby je efektywnie stosować i dopasować do tematu i celu dyskusji.

WSKAZÓWKA 6

By urozmaicić kurs repozytoryjno-aktywizujący, możesz dodać do niego aktywności H5P, czyli materiały podawczo-interaktywne, które są dodatkiem wzbogacającym podstawowe narzędzia platformy. Znajdziesz wśród nich np.:

• interaktywne prezentacje,
• interaktywne filmy,
• interaktywne osie czasu,
• interaktywne ćwiczenia z tekstem i obrazem.

Kurs aktywizujący

Kurs aktywizujący to, oprócz repozytorium materiałów i zbioru prac studenckich, przede wszystkim pełna aktywizacja studentów oraz bardziej kompaktowe prezentowanie treści podawczych. Do zasobów i aktywności wykorzystywanych w kursach repozytoryjnych i repozytoryjno-aktywizujących należy więc dodać:

• zaawansowane zasoby np. KSIĄŻKA, FOLDER
• zaawansowane aktywności np. SŁOWNIK POJĘĆ, BAZA DANYCH, WIKI, WARSZTATY, DZIENNIK

Kurs nie musi zawierać wszystkich dostępnych elementów zaawansowanych, natomiast dobrze jest, aby oprócz zaawansowanej aktywności np. WARSZTATY, realizował np. pracę w grupach lub proponował zadania refleksyjne.

WSKAZÓWKA 7

Zamiast osadzać poszczególne pliki w kursie pojedynczo, możesz je umieścić w FOLDERZE w ramach jednego zagadnienia.
Studenci również mogą umieszczać materiały w folderach – Ty tworzysz FOLDER i nadajesz studentom odpowiednie uprawnienia do przesyłania plików.

WSKAZÓWKA 8

Zamiast umieszczać poszczególne treści w STRONIE, możesz je umieścić w KSIĄŻCE. Każda strona to nowy rozdział lub podrozdział.

WSKAZÓWKA 9

By rozwijać kurs aktywizujący, w pierwszej kolejności zapoznaj się ze specyfiką danej zaawansowanej aktywności, tak aby umieć zaprojektować pracę z jej wykorzystaniem. Stopniowo wprowadzaj aktywności, które umożliwią pracę w podziale na grupy, pozwolą na przeprowadzenie oceniania koleżeńskiego lub sformułowania refleksji.
 

Sprawdź!

• Jakie zasoby i aktywności są umieszczone w Twoim kursie?
• Jaki jest jego rodzaj?
• Jaką aktywność lub zasób warto do kursu wprowadzić, by go urozmaicić i skuteczniej aktywizować studentów?

***

Granice pomiędzy poszczególnymi rodzajami kursów tylko na pierwszy rzut oka wydają się bardzo ścisłe i jednoznaczne. Jak wspomniano wyżej, wiele kursów z czasem ewoluuje, wzbogacając się o nowe zasoby czy aktywności. Jednak nawet pobieżne zapoznanie się z różnymi rodzajami kursów pomaga w lepszym zrozumieniu możliwości oferowanych przez platformę e-learningową oraz w projektowaniu atrakcyjniejszych kursów on-line. 
 

Helpdesk CKC UW zaprasza:

• do Niezbędnika nauczyciela,
• do kontaktu poprzez email pomoc-ckc@uw.edu.pl, 
• na indywidualne konsultacje.